Perakendenin geleceği pek çok endüstrinin gündeminde artık. Bugün ile gelecek arasındaki mesafeyi kısaltan pandeminin ardından tüm endüstrilerin dijitalleşmeyi öncelik edinmesi ve perakende deneyiminin daha fazla e-ticaret odaklı ve dijital anlamda daha fazla kişiselleştirilmiş hâle gelmesi, giderek daha fazla sektörün perakendeye öncelik vermesini sağladı.
Müşteri alışveriş alışkanlıklarının değişmesi ve e-ticaretin yükselişi bir yana, yapay zekâ ve metaverse gibi teknolojilerin perakendedeki uygulamaları, sektöre daha önce benzeri görülmemiş bir evren vadediyor. Hâl böyleyken CMO Society üyelerimize perakendedeki yenilikleri ve bu yenilikler doğrultusundaki yatırımlarını sorduk.
“Yeni nesil perakende kuralları oluşuyor”
Yapay zekânın yükselişiyle birlikte ödemelerin ve dolayısıyla dijital verilerin güvenliği önemli bir konu hâline geldi. Bireysel alışveriş rutinlerini ve mobil cihaz kullanım alışkanlıklarını yapay zekâ yardımıyla tanıyan ve olağandışı bir deneyim gerçekleştiğinde bankaya uyarı veren bir sistemimiz var. Böylece, risk teşkil eden durumlar kart sahibi dahi fark etmeden bertaraf edilebiliyor.
Accenture’ın gerçekleştirdiği araştırmaya göre, 2021’de küresel sosyal ticaret hacmi 492 milyar dolara ulaştı ancak 2025 yılına kadar neredeyse üç katına çıkarak 1,2 trilyon dolara ulaşması bekleniyor. Bu büyüme, 2025 yılına kadar küresel sosyal ticaret harcamalarının yüzde 62’sini oluşturacak olan Y ve Z Kuşakları tarafından yönlendirilecek.
Yapay zekâ, blokzincir, metaverse gibi teknolojilerin perakendedeki uygulamaları, yeni müşteri trendleriyle beraber yeni nesil perakende kuralları oluşturuyor. İnsanları ortak bir sanal dünyada buluşturacak sistemi ifade eden metaverse’te kurulacak dijital evrende otomobiller yarış pistinde kullanılıp satın alınırken mobilyalar artırılmış gerçeklikle evlerde önizleme yapılarak satın alınabilecek. Markalar sanal mağazalar üzerinden tüketicilere hem dijital hem fiziksel ürünler satabilecek. Bambaşka bir deneyim bizleri bekliyor.
Bir teknoloji şirketi olarak biz de bu gelişmeleri yakından takip ediyor, bu alanda da ödeme sistemi üzerine çalışmalar yürütüyoruz. Şu an en popüler konulardan biri, NFT’ler ve NFT’lerin satın alınması. Mastercard olarak teknolojinin kapsayıcı olması gerektiği inancımız doğrultusunda, NFT’leri daha erişilebilir hâle getirmek için çalışıyoruz. Daha fazla insanı güvenli ve emniyetli bir şekilde bu sürece dahil etmek, NFT pazarının gelişmesine yardımcı olmanın belki de en iyi yolu. Mastercard NFT’lerin altında yatan teknolojinin sanat ve koleksiyon ürünlerinin ötesine geçerek başka birçok alana da uygulanabilmesi konusunda çok daha büyük bir potansiyel görüyor.
“Yeni ve yenilikçi deneyimleri yapısallaştırmalı”
Günümüz tüketicisi büyük bir değişim yaşamakla birlikte 2022 yılı, uzun bir aradan sonra yaşamın eski normale en çok yaklaştığı dönem olarak görülüyor. Mağazalara dönüşün başlamasıyla birlikte perakendecilerin müşterilerine sundukları ve pandemi süresince başarıyla sonuçlanan yeni ve yenilikçi deneyimleri yapısallaştırmaları önem taşıyor. Çünkü tüketicinin bu süreçte edindiği online alışveriş alışkanlıklarının büyük çoğunluğunun bundan sonraki dönemde de süreceğine inanıyoruz.
Gerçek mekânda faaliyet gösteren mağazalar ile dijital teknolojileri birleştirme stratejileri ana gündemimiz. Üstelik verilerimiz de bize, müşterilerimizin çoklu kanaldan alışveriş yapma oranının iki katına çıktığını gösteriyor. Dolayısıyla yıllardır konuştuğumuz çoklu kanal stratejileri, artık perakendenin merkezinde yer alıyor.
MediaMarkt’ın vizyonu, uzun zamandır elektronik perakendenin en çok tercih edilen çok kanallı oyuncusu olmak. Değişen tüketici davranışları, vizyonumuzu kurduğumuz temelleri test etmemize olanak verdi. Müşteri deneyimini odağına koyan bir firma olarak, yaptığımız yatırımların karşılığını aldık ve paralelde çoklu kanalda büyüme elde ettik. Artık her 4 müşterimizden 3’ü alışveriş yolculukları sırasında birden fazla kanal kullanıyor. Online kanallarımızdan geçen ticaretin yüzde 73’ü çoklu kanaldan geliyor.
Dijital dünyayı daha fazla kullanan tüketicilerimizin yer aldıkları uygulamaları ve yenilikleri takip ediyor hatta önüne geçiyoruz. Yarın için yatırım yapmayı sürdürüyoruz. Pazarlama bütçesi içerisinde payı yüzde 60’lara ulaşan dijital iletişim stratejisini sürdürürken, tüm iletişimimizi müşterilerimizin beklentilerini daha iyi anlamak üzerine geliştiriyoruz. Bu verileri şirket genelinde kararları beslemek ve geleceği dizayn etmek için kullanıyoruz.
Her adımda yapay zekânın önemi
2022’de pazarlamayı şekillendirecek trendler arasında yapay zekâ ve makine öğrenmesi gibi yeni nesil teknolojilerin önemli rolü olacak. Müşterinin karşısına çıktığınız ilk andan itibaren tüm pazarlama çalışmalarında yapay zekâ tabanlı ürünleri kullanmak önem taşıyor. Vodafone olarak, performans pazarlamasından başlayarak hedef kitleye göre dinamik olarak görsel ve metin farklılaştıran hatta hedef kitleye göre en uygun kanala en uygun içeriği besleyen ürünleri kullanıyoruz. Milyonlarca müşterimizin her birinin kendine özel bir ürün önerisi olması için yapay zekâ ve kişiselleştirme araçlarından yararlanıyoruz.
Bizimle etkileşime geçen her müşterimizi, önceki kullanımlarından ve online davranışlarından yola çıkarak büyük veri modelleri ve makine öğrenmesi teknolojisiyle sunduğumuz tekliflerle onun için en uygun ürün ve servislere yönlendiriyoruz. Bu alandaki yatırımlarımızı artırarak devam ettireceğiz.
2022’de yeni nesil perakende uygulamaları da önem kazanacak. Akıllı teknolojilerin mağazalara entegre edilmesiyle müşteri deneyiminde dijitalleşme artacak. Yeni nesil perakende anlayışımız doğrultusunda mağazalarımızı daha fazla çeşit ve yeni nesil ürünlerin sergilenebileceği alanlara dönüştürdük.
Diğer yandan satış noktalarımızın birer dijital mağaza olarak hizmet vermesi için çalışmalar yaptık. Yeni nesil mağazalarımızda hem müşterilerimiz hem de çalışanlarımızın hayatını dijitalleştiriyoruz. Müşterilerimiz, dijital asistan TOBi üzerinden mağaza çalışanımıza özel QR kod ile buluşuyor ve evine istediği cihazın gönderilmesi gibi, daha önce mağazalarımızda bulunmayan birçok hizmeti alabiliyor. Bu stratejiler ve müşteri ihtiyaçlarıyla önümüzdeki dönemi şekillendirmeye devam edeceğiz.